ابزارهای همزمان به ارتباطات برخطی نیاز دارد که فرد همزمان با دیگر افراد در یک زمان یکسان با یکدیگر در ارتباط باشند. در این نوع ارتباط بین زمانی که یک فرد پیامی را می‌فرستد و افراد دیگری که آن پیام را دریافت می‌کنند، تأخیر زمانی وجود ندارد. برای مثال اتاق‌های گفتگو، پیام‌رسانی فوری و سیستم‌هایی ویدئو کنفرانس نمونه‌هایی از ابزارهای همزمان هستند. در مقابل، در ابزارهای غیر همزمان نیازی به همزمانی ارتباط افراد نیست؛ زیرا پیام‌ها برای زمانی دیگر ذخیره می‌شوند. فردی می‌تواند پیامی را تولید کرده، و افراد دیگر در زمانی دیگر آن را خوانده و جواب دهند. نمونه‌هایی از ابزارهای غیر همزمان شامل ایمیل، انجمن‌های بحث، ویکی‌ها و وبلاگ‌ها هستند.

    در عمل، تقسیم‌بندی این ابزارها به همزمان و غیر همزمان، انعطاف‌ناپذیر و خشک نیست. بسیاری از ابزارهای ارتباطی می‌توانند هم به صورت همزمان و هم به صورت غیر همزمان مورد استفاده قرار گیرند. نمونه‌ای از آن توییتر است، که هم از آن می‌توان برای فرستادن پیام‌های کوتاه و هم به‌روزرسانی پست مورد نظر برای ملاحظه دیگر خوانندگان بهره جست. در این حالت، همچون یک نظام پیام‌رسانی فوری عمل می‌کند و می‌توان آن را در زمره ابزارهای ارتباطی همزمان محسوب کرد. در مقابل، چون پیام‌ها برای مراجعات بعدی ذخیره می‌شوند، می‌توان آن را ابزارهای غیر همزمان نیز به شمار آورد.

    تقسیم‌بندی این ابزارها به همزمان و غیر همزمان برای روشنی بحث و امکان مطالعه آن‌ها و همچنین امکان بهره‌برداری بهتر، مفیدتر و بجاتر از آن‌هاست. ابزارهای غیر همزمان، در واقع ابزارهایی هستند که پیام‌های تولیدشده در آن‌ها برای استفاده‌های بعدی ذخیره می‌شود و امکان مراجعه به آن‌ها در هر زمانی بعداً وجود دارد. با این وجود، می‌توان از یک ابزار همزمان برای ضبط کردن یک جریان ارتباطی متنی یا حتی یک کنفرانس شنیداری نیز بهره برد؛ با این حال چیزی که در این نوع ارتباط حائز اهمیت است فراهم آوردن ارتباط در یک زمان واحد است.